Najważniejszą zmianą wynikającą z ostatniej nowelizacji ustawy Prawo budowlane jest wprowadzenie obowiązku zgłoszenia budowy obiektu budowlanego zamiast uzyskiwania – jak dotychczas – pozwolenia na budowę.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (dalej: Pb) jest podstawowym aktem prawnym regulującym przebieg procesu budowlanego, prawa i obowiązki jego uczestników, kwestie związane z użytkowaniem i utrzymaniem obiektów budowlanych, jak również zasady działania organów administracji publicznej. Ustawa ta od czasu wejścia w życie, tj. od 1 stycznia 1995 r., była wielokrotnie zmieniana. Wielość zmian wprowadzanych kolejnymi nowelizacjami wymuszała konieczność publikacji jednolitego tekstu ustawy. Obecnie obowiązuje jednolity tekst, który opublikowany został w DzU z 2006 r. nr 156, poz. 1118 – od tego czasu zmieniano go już trzynastokrotnie.

Ustawą z dnia 23 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw sejm, uwzględniając część poprawek wniesionych przez senat, uchwalił kolejną nowelizację Pb. Nie została ona jednak jak na razie podpisana przez prezydenta, gdyż skierowano ją do Trybunału Konstytucyjnego w celu rozpatrzenia zgodności jej zapisów z ustawą zasadniczą. Zaproponowane w tym akcie prawnym zmiany w Pb są najdalej idącymi w porównaniu z dotychczasowymi jego nowelizacjami.

Nowa zasada generalna

Już w art. 3, będącym słowniczkiem ustawowych zwrotów, pojawiają się nowe pojęcia – w miejsce dotychczasowej definicji pozwolenia na budowę ustawodawca wprowadza pojęcie rejestracji budowy. Zmienia się też pojęcie zgody urbanistycznej, dokumentacji budowy oraz dokumentacji powykonawczej.

Najdalej idącą zmianą jest zaproponowana w obecnej ustawie zmiana zasady generalnej, jaka dotychczas uznawana była w Pb za niezmienną. Zasada ta została sformułowana w art. 28 i stanowiła, że rozpoczęcie robót budowlanych możliwe jest dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Ustawodawca określił wyjątki od tej zasady w art. 29-31 ustawy i były to jedyne odstępstwa od przedstawionej powyżej reguły. Warto w tym miejscu podkreślić, że miały one charakter listy zamkniętej i niedopuszczalne było stosowanie w tym zakresie wykładni rozszerzającej.