Polscy wykonawcy, ubiegający się o zamówienia u naszych zachodnich sąsiadów, powinni pamiętać, iż chociaż tamtejszy system opiera się na tych samych dyrektywach unijnych, to jednak poszczególne landy mają swoje dodatkowe uregulowania.

W ramach niniejszego artykułu przedstawione zostaną podstawowe informacje dotyczące systemu zamówień publicznych funkcjonującego w Niemczech, przy czym nie zostały w nim uwzględnione zasady dotyczące tzw. zamawiających sektorowych oraz zamówień wojskowych i specjalnych.

Rys historyczny

Sposoby uregulowania zasad udzielania zamówień publicznych zależą od ukształtowanych historycznie preferencji prawno-administracyjnych w poszczególnych państwach, jak również od relacji pomiędzy administracją centralną i regionalną/lokalną, jak i przyjętego – centralnego bądź zdecentralizowanego – systemu zamówień publicznych. W wypadku Niemiec pierwsze regulacje dotyczące udzielania zamówień publicznych, niezależnie od tego, pod jaką nazwą/formą polityczną funkcjonowały one w danym momencie historycznym – sięgają XVI-XVII w.  Zasadę publiczności i pisemności zaczęto wprowadzać w latach 30. XIX stulecia, zaś w roku 1885 pojawiła się w niemieckim prawodawstwie zasada, iż cena nie może być jedynym kryterium wyboru oferty1. W roku 1926 przyjęte zostały dokumenty VOB/A, zaś w roku 1936 VOL/A. O obu tych aktach prawnych będzie jeszcze mowa poniżej. W roku 1999 wprowadzone zostały do niemieckiego porządku prawnego środki ochrony prawnej. Obecnie niemiecki reżim zamówień publicznych bazuje na własnych przepisach, wypracowanych w ciągu ostatnich kilkuset lat, które zostały odpowiednio zmodyfikowane, tak aby dostosować je do wymogów dyrektyw wspólnotowych dotyczących zamówień publicznych, a co za tym idzie do postanowień Umowy o Zamówieniach Rządowych (GPA).

Struktura systemu zamówień publicznych

Niemiecki system zamówień publicznych (choć poprawniej byłoby tu napisać system zamówień publicznych obowiązujący w Republice Federalnej Niemiec) jest jednym z najbardziej zdecentralizowanych w Europie. Zamawiających funkcjonujących w tym systemie możemy podzielić na pięć grup:

1. rząd federalny oraz jego agendy i instytucje, wliczając w to ministerstwo obrony,
2. rządy krajów federalnych (tzw. landów) oraz ich agendy i instytucje,
3. gminy,
4. przedsiębiorstwa sektora użyteczności publicznej,
5. pozostałe podmioty prawa publicznego.