Jak się lepiej przygotować do przeprowadzenia postępowania o zamówienie publiczne zgodnie z przepisami pzp? Czasem warto mieć pod ręką „ściągę”, która wskaże najbardziej kluczowe aspekty, na które trzeba zwrócić uwagę.

Zawiłości ustawy Prawo zamówień publicznych mogą powodować, że nawet doświadczonym zamawiającym zdarzy się pominąć jakiś szczegół w przepisach prawa. W konsekwencji mogą się oni narazić na naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo na naliczenie korekty finansowej, jeżeli zamówienie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Niektóre instytucje nadzorujące wdrażanie projektów unijnych pomagają beneficjentom w ściślejszym stosowaniu przepisów pzp, opracowując swoistą ściągę, tj. zestaw pytań wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi poszczególnych zapisów pzp. Weryfikacja przez zamawiającego swoich działań przez pryzmat tych pytań pomaga rzetelniej przygotować i przeprowadzić postępowanie o zamówienie publiczne.

W niniejszym tekście zostaną przedstawione przykładowe pytania i wyjaśnienia zaczerpnięte z dokumentu pn. „Lista sprawdzająca do autokontroli w zakresie stosowania prawa zamówień publicznych (PZP) dla Beneficjentów funduszy unijnych”, opracowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014–2020.

Wady dotyczące przedmiotu zamówienia i szacowania jego wartości

Czy doszło do nadmiernej agregacji przedmiotu zamówienia, łączenia w jednym postępowaniu odrębnych przedmiotów zamówienia bez możliwości składania ofert częściowych?

Łączenie w ramach jednego postępowania niepowiązanych z sobą dostaw, usług lub robót budowlanych, bez umożliwienia składania ofert częściowych, utrudnia dostęp do zamówienia publicznego i w sposób nieuzasadniony zawęża konkurencję. Wskutek tego wykonawcy muszą tworzyć konsorcja, aby móc ubiegać się o zamówienie. Przy czym należy pamiętać, że tworzenie konsorcjów jest jednak przywilejem wykonawców, a nie ich obowiązkiem.

Czy podczas szacowania wartości zamówienia na roboty budowlane nie doszło do podziału zamówienia na części?

Szacunkową wartość robót budowlanych należy obliczać w sposób uwzględniający ustawową definicję obiektu budowlanego, rozumianego jako wynik całości robót budowlanych w zakresie budownictwa lub inżynierii lądowej i wodnej, który może samoistnie spełniać funkcję gospodarczą lub techniczną.

Czy przedmiot zamówienia został opisany w sposób, który umożliwia dostawę wyrobów równoważnych? Czy w przypadku opisu zamówienia za pomocą znaków towarowych opisowi temu towarzyszy określenie „lub równoważny” i opis zasad oceny tej równoważności?

Naruszenie powyższej zasady może nastąpić albo bezpośrednio, gdy przedmiot zamówienia określany jest przez wskazanie znaku towarowego, oznaczeń, patentów lub pochodzenia, albo pośrednio, gdy jego parametry jednoznacznie wskazują na konkretny produkt, mimo braku wskazania wprost jego nazwy. Naruszeniem jest także pozorne dopuszczenie rozwiązań równoważnych, gdy produkty innych producentów niż wskazany w siwz nie spełniają warunków technicznych określonych w opisie przedmiotu zamówienia.

Ogłoszenie o zamówieniu

Czy przekazano ogłoszenie do UPUE lub BZP w trybach wymagających ogłoszenia?

Niezamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu we właściwych publikatorach może być wynikiem:

• zaniżenia szacunkowej wartości zamówienia;
• podziału zamówienia na części w celu uniknięcia stosowania pzp;
• błędnego zastosowania przesłanek dotyczących wyboru niekonkurencyjnego trybu udzielania zamówienia.

Istotne jest zamieszczenie ogłoszenia we właściwym publikatorze, w zależności od szacunkowej wartości zamówienia. Naruszeniem zasad dotyczących publikacji ogłoszeń jest zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w UPUE, gdy wartość zamówienia jest mniejsza niż tzw. progi unijne. Takie zamieszczenie ogłoszenia w UPUE „na zapas” uniemożliwia dostęp do zamówień dla podmiotów działających na rynku lokalnym, realizujących zazwyczaj zamówienia o niższej wartości i niezainteresowanych zamówieniami „unijnymi”.

[...]

Sylwia Mosur-Blezel
główny specjalista w instytucji współfinansującej projekty unijne i środowiskowe; odznaczona przez Prezydenta RP brązowym medalem za długoletnią służbę