Prezentujemy studium przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej, dotyczące wspólnego udzielania zamówień publicznych przez instytucje zamawiające zlokalizowane na terenie różnych państw członkowskich UE.

W marcu 2017 r. Komisja Europejska upubliczniła przygotowane na jej zlecenie studium¹ dotyczące ponadgranicznych zamówień publicznych, czyli zamówień udzielanych wspólnie przez instytucje zamawiające zlokalizowane na terenie różnych państw członkowskich Unii Europejskiej² (dalej: studium). W niniejszym artykule przedstawione zostaną główne wnioski płynące z rzeczonego studium³.

Cel studium

Celem studium było zbadanie, czy i jak obecnie funkcjonuje wspólne udzielanie zamówień publicznych przez instytucje zamawiające zlokalizowane na terenie różnych państw członkowskich UE. W szczególności Komisja Europejska chciała poznać korzyści i koszty związane z tego rodzaju ponadgranicznymi zamówieniami.

Tytułem wstępu należy jeszcze dodać, że transgraniczne zamówienia publiczne zostały explicite wprowadzone do unijnego reżimu zamówień publicznych dopiero za pośrednictwem motywu 73 preambuły oraz artykułu 39 dyrektywy 2014/24/UE⁴ („Zamówienia, w których biorą udział instytucje zamawiające z różnych państw członkowskich”).

Rzeczywiste przykłady ponadgranicznych zamówień

Na potrzeby studium przeanalizowane zostały cztery ponadgraniczne zamówienia:

1. Zakup standardowego oprogramowania dla banków centralnych państw członkowskich strefy euro (14 narodowych banków centralnych)⁵.
2. Zakupy innowacyjnych towarów i usług związanych z aktywnym i zdrowym starzeniem się (instytucje zamawiające z pięciu państw członkowskich UE: Belgii, Francji, Luksemburga, UK oraz Włoch).
3. Zakup oprogramowania Citrix (instytucje zamawiające z dwóch państw członkowskich UE: Austrii i Danii).
4. Roboty budowlane związane z budową tunelu Bennero (instytucje zamawiające z dwóch państw członkowskich UE: Austrii i Włoch).

Każdorazowo wzięto pod uwagę perspektywę prawną, administracyjną oraz proceduralną, przy uwzględnieniu specyficznych wymogów związanych z przedmiotem zamówienia, jak również lokalizacji partycypujących instytucji zamawiających. Na bazie poczynionych w tym zakresie spostrzeżeń autorzy studium doszli na wniosków zaprezentowanych poniżej.

Bodźce dla ponadgranicznych zamówień publicznych

Studium wykazało, że z udziałem w ponadgranicznym zamówieniu publicznym wiązały się następujące oczekiwania partycypujących w nim instytucji zamawiających:

• niższe ceny oraz korzystniejsze (ogólnie) oferty;
• zmniejszenie kosztów udzielania zamówienia przez agregację popytu;
• wymiana tzw. najlepszych praktyk z innymi instytucjami zamawiającymi;
• nawiązanie współpracy (stworzenie sieci) i wykorzystanie potencjału rynku wewnętrznego UE;

[...]

Zbigniew Raczkiewicz
kierownik sektora przetargów Urzędu Publikacji Unii Europejskiej; doktor nauk ekonomicznych specjalizujący się w problematyce zamówień publicznych