Kto i kiedy oraz w jakiej formie ma obowiązek udostępnić informację publiczną? Jaka jest odpowiedzialność z tym związana? Czym różni się informacja prosta od informacji przetworzonej?

Informacja publiczna jest nieodzownym elementem pozyskiwania wiedzy na temat działalności i pracy organów władzy publicznej w Polsce. Informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a uczestnik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest zobligowany do stosowania obok pzp także ustawy o dostępie do informacji publicznej. Dlatego też warto sprawdzić, czym jest owa informacja publiczna i gdzie ją można uzyskać.

Fundamentalna zasada o prawie dostępu do informacji publicznej jest zawarta w art. 61 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje także uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego oraz innych osób bądź jednostek organizacyjnych w takim zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Ponadto w myśl art. 54 ust. 1 Konstytucji RP każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

Szczegółowe zasady udzielania informacji publicznej określono w ustawie o dostępie do informacji publicznej (dalej: udip).

Definicja informacji publicznej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 udip „każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną”.

W art. 6 udip wskazano szeroki katalog informacji, które podlegają udostępnieniu, m.in. są to informacje publiczne o:

1) organach władzy publicznej – w tym o ich statusie prawnym, organizacji, kompetencjach, majątku, osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach;
2) zasadach funkcjonowania organów władzy publicznej – w tym o sposobach załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw i kolejności ich załatwiania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach;
3) polityce władz – w tym o zamierzeniach, projektach aktów normatywnych, programach dotyczących realizacji zadań publicznych;
4) danych publicznych – w tym o dokumentach urzędowych, stanowiskach w sprawach publicznych zajętych przez funkcjonariuszy publicznych, o treściach wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej, o stanie państwa;
5) majątku publicznym.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 udip udostępnieniu podlega każda informacja o sprawach publicznych, z wyjątkiem informacji niejawnych.

Informacją publiczną będzie więc m.in. każda informacja, która dotyczy władzy publicznej oraz wydatkowania funduszy publicznych i realizacji zadań publicznych, np. przez spółki komunalne, organizacje pozarządowe, szkoły etc.