System zamówień publicznych potrzebuje prospołecznego ukierunkowania biurokracji opartej na racjonalizacji wydatków publicznych, celowościowym charakterze zakupów oraz efektywności ekonomicznej i społecznej.

Współczesna administracja publiczna musi być w pełni przygotowana do zmieniających się warunków gospodarczych i społecznych, zarówno w państwie, jak i w środowisku międzynarodowym. Jest to efekt tego, co Zygmunt Bauman nazwał „płynną nowoczesnością”, wymuszającą doskonalenie w społeczeństwie i państwie mechanizmów adaptacyjnych oraz absorpcyjnych w niepewnych czasach.

Budowanie nowych relacji administracji z otoczeniem jest kluczowym elementem kształtowania się nowej jakości życia politycznego, gospodarczego i społecznego, czego ważnym składnikiem – w procesie zarządzania publicznego – jest „inteligentna biurokracja” oparta na szerokiej partycypacji społecznej.

Od końca lat 70. XX wieku zmienia się na świecie model zarządzania w sektorze publicznym, będący adekwatną odpowiedzią na oczekiwania obywateli wobec roli i zadań państwa w sferze publicznej. Kontestacja głównych założeń koncepcyjnych modelu tradycyjnej biurokracji w administracji publicznej m.in. wg Maxa Webera (zob. tabela 1) spowodowała wyłonienie się nowego podejścia w tej dziedzinie, określanego „urynkowieniem” czy też „marketyzacją” sektora publicznego, pociągającego za sobą nowe zarządzanie publiczne (ang. New Public Management, dalej również: NPM)¹.

Według klasycznego ujęcia M. Webera biurokracja miała być gwarantem profesjonalnie zarządzanego państwa, jednak z biegiem lat model klasyczny ukazywał coraz większe ułomności, wyrażające się przede wszystkim w braku elastycznego dostosowywania się do ewoluującego otoczenia, co prowadziło do wyobcowania administracji przez:

• rutynowość urzędniczą – brak przygotowania na zmiany;
• zbędny formalizm – silny nacisk wyłącznie na realizację przepisów prawa;
• omnipotencję biurokratyczną – bezduszną, wszechmocną administrację.

Nowy sposób zarządzania w sektorze publicznym rozwinął się najpierw w Australii, Nowej Zelandii oraz Wielkiej Brytanii, a następnie w Stanach Zjednoczonych, Irlandii i Francji. Najbardziej znanymi politykami wdrażającymi ten system zarządzania na początku lat 80. ubiegłego wieku byli: prezydent USA Ronald Reagan oraz premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher.