Zamawiający rzadko stosują kryteria związane z cyklem życia produktu. Wydaje się bowiem, że obiektywne porównanie ofert jest o wiele prostsze w przypadku korzystania z „tradycyjnych” kryteriów.

Mimo prób popularyzacji kryteriów dodatkowych i mimo zachęt kierowanych do zamawiających przez teoretyków i praktyków zamówień publicznych oraz Urząd Zamówień Publicznych, aby stosowano inne aniżeli cena kryteria wyboru ofert (w tym cykl życia produktu), cena pozostawała w znakomitej większości decydującym (w zasadzie jedynym) kryterium oceny ofert. Zmianę podejścia wymusiła nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych, która weszła w życie 19 października 2014 r. Nowelizacja ta wprowadziła zasadę, zgodnie z którą kryterium ceny nie może być jedynym kryterium oceny ofert.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 91 ust. 2 pzp kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. Z przepisu tego wynika, że cena zawsze musi stanowić kryterium oceny ofert, lecz aby mogła być jedynym kryterium, przedmiot zamówienia musi być powszechnie dostępny oraz mieć ustalone standardy jakościowe (zob. art. 91 ust. 2a pzp). Zasadniczo zatem cena może zostać zastosowana przy ocenie ofert wraz z innymi kryteriami, które powinny odnosić się do przedmiotu zamówienia.

Podstawowe pojęcia

W przykładowym katalogu kryteriów oceny ofert, wskazanym w art. 91 ust. 2 pzp, nie wymieniono cyklu życia produktu (kosztu cyklu życia produktu). Kryterium to zostało przewidziane w pzp dla zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa (zob. art. 131k pzp). O ile jednak cykl życia produktu odnosić się będzie do przedmiotu zamówienia, o tyle można uznać, że może być on zastosowany jako kryterium oceny ofert nie tylko w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa.

Zgodnie z definicją legalną cyklu życia produktu przez pojęcie to należy rozumieć „wszelkie możliwe kolejne fazy istnienia danego produktu, to jest: badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, produkcję, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie, logistykę, szkolenie, testowanie, wycofanie i usuwanie” (art. 2 pkt 1a pzp). Pojęcie cyklu życia produktu zostało zaczerpnięte z tzw. dyrektywy obronnej (tj. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r.), jednak jako kryterium oceny ofert mogło być stosowane dużo wcześniej. Podkreślenia wymaga bowiem, że zgodnie z tzw. dyrektywą klasyczną (dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi) dopuszczalne było udzielanie zamówień publicznych wskutek wyboru oferty z najniższą ceną, jak również oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, na którą mogły się składać różne kryteria, w tym m.in. koszt cyklu życia produktu.