Omawiamy podstawowe kwestie wskazywane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego podczas opracowywania kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej procesów planowania przestrzennego i procesu budowlanego.

Od czerwca 2012 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego działająca przy Ministrze Infrastruktury pracuje nad kompleksową regulacją prawną procesów planowania przestrzennego i procesu budowlanego. Powodem jest dotychczasowy stan przepisów regulujących polski proces inwestycyjno-budowlany, który trudno ocenić jako zadowalający. Brak kompleksowej regulacji prawnej łączącej zagadnienia gospodarki przestrzennej, gospodarki nieruchomościami i prawa budowlanego sprawia, że przygotowanie i realizacja nawet najprostszych inwestycji mogą się ciągnąć latami, ze szkodą dla wszystkich.

Stabilne i kompleksowe uregulowania

Obecna regulacja jest już na tyle niefunkcjonalna, że hamuje naturalne procesy rozwoju gospodarczego, gdyż zamiast ułatwiać procesy decyzyjne, utrudnia je. Sam ustawodawca wielokrotnie próbował zaradzić niskiej efektywności przepisów, m.in. tworząc kolejne ustawy o specjalnych zasadach realizacji inwestycji, przeznaczone dla jednostkowych zdarzeń lub też dla odrębnej kategorii celów publicznych. Od 2003 r. uchwalono następujące ustawy zawierające specjalne zasady realizacji inwestycji:

• ustawę o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu;
• ustawę o transporcie kolejowym;
• ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych;
• ustawę o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012;
• ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego;
• ustawę o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu;
• ustawę o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych;
• ustawę o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
• ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących.

Każda z tych ustaw wyłączyła stosowanie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: upzp) oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: ugn), tworząc odrębne regulacje prawne wyłączone z zasad ogólnych. Konsekwencją tego stanu rzeczy nie jest tak pożądany ład przestrzenny, ale destrukcja całego systemu planowania przestrzennego na wszystkich szczeblach administracji, funkcjonowanie ok. dziesięciu różnych procedur realizacji inwestycji, a w efekcie chaotyczna zabudowa w miastach i wokół nich oraz coraz trudniejsze procesy realizacji inwestycji.