Choć wskazany w pzp katalog kryteriów oceny ofert ma charakter otwarty, to zamawiający, formułując kryteria w danym postępowaniu, musi pamiętać, że powinny one być związane z przedmiotem zamówienia.

Fundamentalny cel unormowań dotyczących systemu zamówień publicznych to stworzenie procedur umożliwiających racjonalne i efektywne wydatkowanie środków publicznych. Rezultat ten jest możliwy do osiągnięcia m.in. dzięki rozsądnemu dostosowaniu kryteriów oceny ofert do przedmiotu zamówienia. Zarówno regulacje unijne (art. 53 dyrektywy 2004/18/WE), jak i krajowe (art. 91 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych, dalej: pzp) umożliwiają zamawiającym wykorzystanie dodatkowych kryteriów oceny ofert. Wraz z rozwojem systemu zamówień publicznych nacisk położony na ich stosowanie staje się coraz większy. Wskazany w ustawie katalog kryteriów ma charakter otwarty, co jednak nie oznacza, że zamawiający dysponuje w tym zakresie pełną dowolnością. Jak wielokrotnie wskazywano m.in. w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), kryterium musi być m.in. związane z przedmiotem zamówienia¹.

Pojęcie związku między kryterium a przedmiotem zamówienia nie jest terminem normatywnie określonym w treści dyrektyw unijnych czy też regulacji krajowych. Termin został wypracowany przez judykaturę jako dodatkowy aspekt oceny możliwości zastosowania danego kryterium. Jednocześnie ani orzecznictwo, ani doktryna nie wypracowały definicji tego pojęcia, ani nawet wprost nie wskazały charakteru, jaki musi ono posiadać. Zważając na zakres zmian normatywnych zachodzących w prawie zamówień publicznych, warto wskazać elementy konstytutywne związku, jaki powinien zachodzić między kryterium a przedmiotem zamówienia.

Wyjaśnienie pojęć: przedmiot zamówienia kryterium

W pierwszej kolejności należy przedstawić cechy elementów, między którymi musi zachodzić związek.

Przedmiotem zamówienia publicznego jest świadczenie wykonawcy na rzecz zamawiającego odnoszące się do dóbr materialnych bądź niematerialnych. Doktryna definiuje świadczenie jako zachowanie dłużnika, które pozostaje zgodne z treścią zobowiązania oraz czyni zadość interesom wierzyciela². W celu zobrazowania istoty pojęcia przedmiotu świadczenia warto posłużyć się przykładem zamówienia na dostawę mebli biurowych, które może obejmować świadczenia cząstkowe: sprzedaż mebli biurowych, ich wykonanie, transport oraz montaż przez wykonawcę na rzecz zamawiającego. Przedmiot zamówienia wyznaczać będzie wiązka wszystkich świadczeń cząstkowych strony. Jednocześnie – jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza (dalej: KIO) – wyznaczone kryteria oceny ofert nie mogą być rozpatrywane w oderwaniu od opisu przedmiotu zamówienia, a więc charakter związku należy każdorazowo oceniać z uwzględnieniem całości opisu (zob. wyrok KIO z 20 stycznia 2014 r., KIO 3006/13).