Zamawiający może odstąpić od umowy, gdy zajdą okoliczności nieprzewidywalne, na skutek których wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Wykonawca natomiast, jeżeli jej wykonanie wiązałoby się ze stratą.

Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: pzp) przyznają stronom umowy o zamówienie publiczne możliwość zakończenia współpracy przed upłynięciem okresu, na jaki została zawarta, nawet jeżeli jej pierwotnie planowany cel nie został osiągnięty.

Możliwości te są jednak zróżnicowane w zależności od tego, czy podmiotem korzystającym z tego uprawnienia jest zamawiający, czy wykonawca.

Charakter umowy w sprawie zamówienia publicznego

Analizę możliwości rozwiązania umowy o udzielenie zamówienia publicznego należy rozpocząć od krótkiego omówienia charakteru tej umowy. Zgodnie z art. 139 pzp do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: kc), jeżeli przepisy pzp nie stanowią inaczej. Przepis ten potwierdza zatem cywilnoprawny charakter umów zawartych w ramach zamówień publicznych. Wskazać należy przy tym, że stosowanie przepisów kc do umów o zamówienie publiczne nie następuje odpowiednio, lecz wprost, a ewentualne wyłączenie stosowania tych przepisów uzależnione jest od istnienia odrębnej, szczegółowej regulacji danego zagadnienia w pzp.

Umowa w sprawie zamówienia publicznego nie jest umową nazwaną. Oznacza to, że wolą ustawodawcy nie było wyodrębnienie samodzielnego typu umowy o udzielenie zamówienia publicznego jako umowy nazwanej wraz z ustanowieniem dla niej niezbędnych, wymaganych elementów konstrukcyjnych, lecz jedynie wprowadzenie do uregulowań pzp dotyczących umowy pewnych ograniczeń, podyktowanych potrzebą ochrony interesu publicznego. Dokonano tego jednak przy poszanowaniu ogólnych uregulowań kc dotyczących kontraktów cywilnoprawnych (R. Szostak, Glosa do wyroku SN z dnia 10 kwietnia 2003 r., III CKN 1320/00, Przegląd Sądowy 2005, nr 1, s. 180).