Kwestia zatrzymywania wadium w wyniku nieuzupełnienia dokumentów od początku wywołuje wiele kontrowersji. Co w takim razie może zrobić zamawiający, aby ograniczyć problemy z tym związane?

Sankcja utraty wadium dla wykonawcy, który w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego nie przedstawił dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, wywołuje wiele wątpliwości zarówno po stronie zamawiającego, jak i wykonawców.

Dwie funkcjonujące wykładnie art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: pzp ) nie ułatwiają sprawy przy rozwiązywania problemów wynikających ze stosowania ww. przepisu. W związku z tym warto się zastanowić, w jaki sposób zamawiający podczas wykonywania czynności w trakcie prowadzonego postępowania może ograniczyć skalę problemów w tym zakresie.

Istota wniesienia wadium

Przepisy pzp nie zawierają definicji legalnej wadium. W tym zakresie, zgodnie z dyspozycją art. 14 pzp, należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: kc).

Zgodnie z art. 704 § 1 kc za wadium uważa się sumę pieniężną lub odpowiednie zabezpieczenie zapłaty tej sumy wnoszone pod rygorem niedopuszczenia do uczestnictwa w przetargu lub aukcji. Z treści ww. przepisu wynika, że wadium spełnia dwie funkcje:

1) jest warunkiem uczestnictwa w przetargu lub aukcji – zapewnia udział w postępowaniu wykonawców rzeczywiście zainteresowanych zawarciem umowy,

2) stanowi zabezpieczenie zawarcia umowy, jeżeli nie zostaje ona zawarta w wyniku aukcji czy przetargu; przy tym uchylanie się od zawarcia umowy może mieć miejsce zarówno ze strony uczestnika przetargu lub aukcji, jak i organizatora przetargu:

• jeżeli od zawarcia umowy uchyla się uczestnik aukcji czy przetargu, organizator może zatrzymać sumę pobraną jako wadium albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia zapłaty wadium (w trybie właściwym dla danego rodzaju zabezpieczenia),
• jeżeli natomiast to organizator uchyla się od zawarcia umowy, uczestnik aukcji lub przetargu, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.

Należy zwrócić uwagę, iż pzp kwestię zatrzymania wadium reguluje w odmienny sposób niż przepisy kc. Przewiduje bowiem możliwość zatrzymania wadium wyłącznie przez zamawiającego w przypadkach określonych w art. 46 ust. 4a i 5 ustawy.