Chociaż formalnie ISPA nie funkcjonuje już w naszym kraju od maja 2004 r., a więc od wejścia Polski do Unii Europejskiej, to jednak inwestycje współfinansowane z tego funduszu nadal są realizowane.

Na lata 2000-2006 Unia Europejska w ramach programu ISPA przeznaczyła dla 10 krajów starających się o członkostwo miliard euro rocznie. W zakresie ochrony środowiska Komisja Europejska zatwierdziła 48 polskich projektów o łącznej wartości 2 mld 193 mln euro. Na ich sfinansowanie Polska otrzymała 1 mld 285 mln euro. 555 mln euro z tej puli przeszło do wykorzystania w ramach Funduszu Spójności. Największą dotację otrzymał Szczecin – 190 mln zł, najmniejszą Piła – 4,3 mln euro. Unia z funduszu ISPA przyznawała dotacje w wysokości od prawie 50 do ponad 70 proc. kosztów inwestycji. Niektórym miastom udało się pozyskać środki nawet na dwa projekty. Były to Łódź, Kraków i Wrocław. W zakresie transportu największe zawarte do tej pory kontrakty drogowe współfinansowane z funduszu ISPA to budowa autostrady A4 na odcinkach: Kleszczów – Sośnica i Krzywa – Wrocław. Największy podpisany kontrakt dotyczący inwestycji kolejowych dotyczył modernizacji linii kolejowej E20 (odcinki: Mińsk Mazowiecki – Siedlce oraz Rzepin – granica państwa).

Pomoc dla kandydatów

ISPA – Przedakcesyjny Instrument Polityki Strukturalnej (z ang. Instrument for Structural Policies for Pre-Accession) to przedakcesyjny program pomocy skierowany przez Unię Europejską do państw kandydujących, utworzony na wzór przeznaczonego dla państw członkowskich Unii Europejskiej Funduszu Spójności. Program ISPA został powołany rozporządzeniem Rady Unii Europejskiej nr 1267/1999-07-02 z dnia 21 czerwca 1999 r. w celu zapewnienia państwom kandydującym wsparcia – podobnie jak fundusze PHARE i SAPARD – w zakresie społecznej i gospodarczej spójności poprzez współfinansowanie dużych projektów inwestycyjnych w sektorze środowiska i transportu. W zakresie ochrony środowiska dotyczy on zwalczania zanieczyszczenia wód i powietrza, pomocy w utylizacji odpadów i wsparcia we wprowadzaniu porządku prawnego ochrony środowiska. W zakresie transportu natomiast celem programu ISPA jest rozwój infrastruktury transportowej, połączenie systemów komunikacyjnych z infrastrukturą krajów Unii i budowa transeuropejskiej sieci transportowej.